Το κινεζικό ωροσκόπιο υποδέχεται τη χρονιά τη χρονιά του τίγρη του νερού, ζώδιο που συμβολίζει την ανθεκτικότητα αλλά και τις μεγάλες αλλαγές. Πρόκειται πραγματικά για ταιριαστό συμβολισμό για τη νέα χρονιά που κάνει τα πρώτα της βήματα.

Το 2022 είναι έτος υψηλών προσδοκιών και ταυτόχρονα αυξημένων απαιτήσεων. Προσδοκίες που καλλιεργούνται στη βάση της δυναμικής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας που ήδη καταγράφεται καθώς και των σημαντικών διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων που αναμένεται να αρχίσουν να ενισχύουν την αναπτυξιακή της προοπτική στους επόμενους μήνες.

Ταυτόχρονα με τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 2021 σηματοδοτεί επίσης τα τριάντα πέντε χρόνια από την ανάπτυξη των Διαρθρωτικών Ταμείων. Η συμμετοχή της χώρας μας, αλλά και της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, αποτέλεσε αιτία για την ανάπτυξη της Πολιτικής συνοχής προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκριθεί στην πρόκληση της ενσωμάτωσης χωρών με σημαντική αναπτυξιακή υστέρηση. Η Πολιτική Συνοχής σύντομα εξελίχθηκε σε μία από τις πλέον καθοριστικές ευρωπαϊκές πολιτικές για την πραγματοποίηση του οράματος για τη δημιουργία ενός κοινού γεωγραφικού χώρου ευημερίας και προόδου για το σύνολο των πολιτών των ευρωπαϊκών περιφερειών. Σε ό,τι μας αφορά, περιττεύει να επισημάνουμε τα απολύτως θετικά αποτελέσματα της Πολιτικής Συνοχής στην ανάπτυξη της οικονομίας και τη σύγκλιση των περιφερειών μας με τις ευρωπαϊκές.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνιστούν το βασικό κύτταρο ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Απασχολώντας δύο στους τρεις εργαζόμενους, οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν φορέα καινοτομίας και κρίσιμο κρίκο στις αλυσίδες αξίας. Η ανταπόκριση των ευρωπαϊκών οικονομιών στη διπλή πρόκληση της «πράσινης» και ψηφιακής μετάβασης θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από την ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να προσαρμοστούν αποτελεσματικά στις απαιτήσεις, αλλά και τις ευκαιρίες, του ταχύτατα μεταβαλλόμενου οικονομικού και τεχνολογικού περιβάλλοντος.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης συνιστούν ευθεία απειλή για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Οι φυσικές καταστροφές που αντιμετώπισε πρόσφατα η χώρα μας εισάγουν πιεστικά στη δημόσια συζήτηση τα συνδεόμενα ζητήματα της επαρκούς προετοιμασίας, της αποτελεσματικής διαχείρισης/αντιμετώπισης και της ταχείας και ορθής αποκατάστασης των ζημιών.

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται μπροστά στην πρόκληση της ταχείας ανάκαμψης μετά την αναγκαστική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας που επέφερε η πανδημία, αλλά και της διπλής προσαρμογής στο νέο διαμορφούμενο περιβάλλον που διαμορφώνουν κύρια η κλιματική κρίση και οι τεχνολογικές εξελίξεις.

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα πεδίο οικονομικής δραστηριότητας στο οποίο θα κριθεί η δυνατότητα των επόμενων γενεών να ζήσουν σε βιώσιμες και ευημερούσες περιοχές, αλλά και μεσοπρόθεσμα η δυνατότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών να ανακάμψουν μετά την περιπέτεια της πανδημίας. Διόλου τυχαία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα υιοθέτησε ένα πακέτο φιλόδοξων προτάσεων προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030.

Η έγκριση του Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 σηματοδοτεί την έναρξη της εφαρμογής μιας φιλόδοξης στρατηγικής για την περιφερειακή ανάπτυξη στη χώρα μας. Ένα εθνικό σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης με άξονα τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα που θα συμβάλλει στη δυναμική ανάταξη της οικονομίας μετά την πανδημία αλλά και θα διευκολύνει τον παραγωγικό μετασχηματισμό της. H έγκαιρη έναρξη εφαρμογής της νέας περιόδου (το ελληνικό Εταιρικό Σύμφωνο είναι το πρώτο ευρωπαϊκό σχέδιο που εγκρίνεται) επιτρέπει την απρόσκοπτη συνέχιση της χρηματοδότησης ανάμεσα στις δύο προγραμματικές περιόδους.

Η πρόσφατη επίσημη υποβολή του νέου ΕΣΠΑ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκληρώνει την πρώτη φάση σχεδιασμού της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα. Η Ελλάδα υπέβαλε πρώτη ανάμεσα στα κράτη-μέλη και η έγκαιρη έγκριση του Εταιρικού Συμφώνου και των τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων που θα ακολουθήσουν, θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη συνέχιση της χρηματοδότησης της οικονομίας χωρίς κενά ανάμεσα στις δύο διαδοχικές προγραμματικές περιόδους, ενισχύοντας έτσι τη δυναμική ανάταξη της οικονομίας μετά την πανδημία.

Η 1η Ιουλίου σηματοδότησε την τυπική έναρξη εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ), το οποίο θεσπίστηκε με το ν. 4635/2019 και αφορά  τη διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων, συνολικού προϋπολογισμού 10 δισ. ευρώ για την πενταετία 2021-2025. To διάστημα μέχρι το τέλος του έτους θα είναι μεταβατικό για την καλύτερη προσαρμογή των φορέων χρηματοδότησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Με την έναρξη του 2022 κάθε χρηματοδότηση του ΠΔΕ θα περνάει υποχρεωτικά μέσα από το ΕΠΑ.

Από την 1η Ιουλίου υλοποιείται μία σημαντική μεταρρύθμιση καθώς τίθεται σε εφαρμογή το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025 με την σταδιακή ενεργοποίηση των επιμέρους προγραμμάτων του. Το ΕΠΑ 2021-2025 καθορίζει τις πιστώσεις και τις προτεραιότητες για την χρηματοδότηση έργων από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔE), συνολικού ύψους € 10 δις. Οι εθνικοί πόροι του ΠΔΕ, για πρώτη φορά, μπαίνουν σε προγραμματικό πλαίσιο με στόχο την καλύτερη εκμετάλλευση των διαθέσιμων πιστώσεων και την επίτευξη συμπληρωματικότητας με τις άλλες πηγές χρηματοδότησης όπως το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και τα λοιπά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Η συμπλήρωση σαράντα χρόνων από την ένταξη της Ελλάδας στις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες, είναι αφορμή να αναστοχαστούμε για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο χρόνο και για τη θέση της χώρας μας σε αυτή. Και το αβίαστο συμπέρασμα είναι απόλυτα θετικό. Γιατί, άλλοτε με πισωγυρίσματα και άλλοτε με θαρραλέα βήματα εμπρός, συχνά δε μέσα από τις κρίσεις της, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά. Η Ευρώπη συνιστά πλέον μια κοινότητα δημοκρατικών αρχών και αξιών, μια φωτεινή νησίδα ασφάλειας, προόδου, αλληλεγγύης και ευημερίας για τους λαούς της.