Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ πραγματοποίησε εκδήλωση για το μέλλον της Πολιτικής Συνοχής στη χώρα μας μετά το 2027, στις 4 Δεκεμβρίου 2023 στο Ζάππειο Μέγαρο.
Η Πολιτική Συνοχής (προγράμματα ΕΣΠΑ) συνιστά διαχρονικά την κύρια επενδυτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ισόρροπη ανάπτυξη των περιφερειών της. Συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, με σκοπό τη μείωση των ανισοτήτων χωρών και περιφερειών.
Η έναρξη της διαβούλευσης για τη διαμόρφωση των εθνικών θέσεων για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και Ευημερία πραγματοποιήθηκε στις 12 Ιουλίου 2023. Σημαντική συμβολή στην αποκρυστάλλωση των θέσεων της χώρας είχε η δεκαπενταμελής Ομάδα Εμπειρογνωμόνων από τον πολιτικό και ακαδημαϊκό χώρο, η οποία συγκροτήθηκε για το σκοπό αυτό στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Στο διάστημα που μεσολάβησε η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων πραγματοποίησε συνεδριάσεις με τρεις θεματικές ενότητες:
• Ευρωπαϊκό όραμα, πολιτική της Συνοχής και δίκαιη ανάπτυξη: προκλήσεις και ανθεκτικότητα των περιφερειών σήμερα.
• Καινοτόμες τοποκεντρικές πολιτικές για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
• Μηχανισμοί παρέμβασης, συνέργειες και μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ για την αποτελεσματική επίτευξη των στόχων της πολιτικής συνοχής.
και κατέληξε σε συμπεράσματα, τα οποία παρουσιάστηκαν στο Ζάππειο.
Κύρια σημεία που επισημάνθηκαν από την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων είναι η εστίαση στην αναγκαιότητα της επαρκούς χρηματοδότησης της Πολιτικής Συνοχής μετά το 2027, η συμπληρωματικότητα με τα άλλα κοινοτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, η προτεραιότητα των τοποκεντρικών πολιτικών και η προώθηση της αρχής του υπολογισμού της επίπτωσης των κοινοτικών πολιτικών στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη.
Την έναρξη των εργασιών της εκδήλωσης κήρυξε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος στην ομιλία του σημείωσε: «Τρεις είναι, κατά τη γνώμη μου, οι ευρωπαϊκές προκλήσεις ενόψει της καινούργιας περιόδου Συνοχής, οι οποίες μπορεί να απειλήσουν την ήπειρό μας, αν δεν ασχοληθούμε σοβαρά μαζί τους κι αν δεν υπάρξει κατάλληλη χρηματοδότηση από τις πολιτικές Συνοχής της Ε.Ε. Πρώτον, η ανταγωνιστικότητα. Η Ελλάδα έχει κατορθώσει τα τελευταία χρόνια να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της. Πρέπει όμως να δώσουμε έμφαση στις πολιτικές για την κατάρτιση και την επανακατάρτιση. Και οι πολιτικές αυτές να αποκτήσουν το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα που τους αξίζουν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεύτερον, το μεταναστευτικό, όπου σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει μόλις το 2% του προϋπολογισμού της για δράσεις μετανάστευσης σε μία επταετία. Δεν είναι αρκετό. Τρίτον, το δημογραφικό. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο οξύτερο πρόβλημα στην Ευρώπη και μέχρι το 2030 όλες οι προβλέψεις δείχνουν ότι θα έχουμε το οξύτερο πρόβλημα από πλευράς δημογραφίας σε ολόκληρη την Ε.Ε. Επομένως, χρειάζεται προσοχή, χρειάζεται συντονισμός και στήριξη των οικογενειών με περισσότερα παιδιά. Αλλά κυρίως χρειάζονται δράσεις για τη συμφιλίωση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή. Εδώ το Ευρωπαϊκό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορούν να κοιτάνε με απάθεια».
Ακολούθησε διαδικτυακή ομιλία της Elisa Ferreira, Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, της Θέμιδος Χριστοφίδου, Γενικής Διευθύντριας Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής και εισήγηση του αρμόδιου Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση, ο οποίος, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Η Ελλάδα το 2024 προβλέπεται ότι θα πετύχει ανάπτυξη 2,9%. Ποσοστό μεγαλύτερο από το 60% αυτής της ανάπτυξης θα προέλθει από τα Προγράμματα του ΕΣΠΑ και του ΠΔΕ καθώς και από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης κα Ανθεκτικότητας. Στόχος μας είναι να μην χαθεί για την Ελλάδα ούτε ένα ευρώ από τους διαθέσιμους πόρους. Στο ΕΣΠΑ 2014-2020 όλα δείχνουν ότι ο στόχος του ασφαλούς κλεισίματος όλων των Προγραμμάτων θα επιτευχθεί. Στην προγραμματική περίοδο 2021-2027 η Ελλάδα πέτυχε να είναι το πρώτο κράτος-μέλος της Ε.Ε. με εγκεκριμένο ΕΣΠΑ. Ενισχύουμε εμπράκτως την αποτελεσματικότητα και την αναπτυξιακή επίδραση των παρεμβάσεων με ευρωπαϊκούς πόρους».
Στη συνέχεια της εκδήλωσης ακολούθησε συζήτηση με θέμα «Υποδομές, Επιχειρηματικότητα και Δεξιότητες – Η πρόκληση της Πολιτικής Συνοχής μετά το 2027» και ομιλητές τους Γιώργο Ξηρογιάννη, Γενικό Διευθυντή του ΣΕΒ, Σπύρο Πρωτοψάλτη, Διοικητή της ΔΥΠΑ και Γιώργο Στασινό, Πρόεδρο του ΤΕΕ.
Την εκδήλωση έκλεισε διαδικτυακά ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος επισήμανε ότι «η Πολιτική Συνοχής μπορεί να αποτελέσει την βασική πυξίδα που θα μας επιτρέψει να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα των τελευταίων ετών, να θωρακίσουμε τον Ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και να οχυρωθούμε ενάντια στις δυνάμεις του ευρωσκεπτικισμού και των καταστροφολόγων που θέλουν να δουν το εγχείρημα της Ευρώπης να αποτυγχάνει. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια συνδιαλέγεται ανάμεσα στους «καλούς μαθητές» της ΕΕ. Aυτό το θετικό “track record” στο ΕΣΠΑ αποτελεί βασική παράμετρο του ευρύτερου εθνικού αφηγήματος “Greece is back” και πρέπει να το μετατρέψουμε στο νέο modus operandi μας».
Τέλος, συνόψισε τα αποτελέσματα της εκδήλωσης ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος, ο οποίος επισήμανε ότι «αφετηρία κάθε συζήτησης για το μέλλον της Πολιτικής Συνοχής πρέπει να είναι η ρητή επαναβεβαίωση του ρόλου της ως το κύριο εργαλείο για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των ευρωπαϊκών περιφερειών. Μία εύρωστη και αποτελεσματική Πολιτική Συνοχής ενισχύει την ευρωπαϊκή προοπτική και αποτελεί ανάχωμα στην λαϊκιστική αντι-ευρωπαϊκή ψήφο. Η Πολιτική Συνοχής 2.0 πρέπει να είναι ευέλικτη, καινοτόμα και οικονομικά επαρκής. Το βάρος πρέπει να δοθεί στα αποτελέσματα και λιγότερο στις διαδικασίες, στην ταχύτητα υλοποίησης, στη διαφύλαξη της «εταιρικής σχέσης» και στη μεγαλύτερη «ιδιοκτησία» των Προγραμμάτων από τα κράτη-μέλη».
Το επόμενο διάστημα η διαβούλευση για το μέλλον της Πολιτικής Συνοχής θα συνεχιστεί με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, μέσω της ανάρτησης ερωτηματολογίου στην ιστοσελίδα http://www.espa.gr, ώστε να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής στη διαβούλευση φορέων, νομικών και φυσικών προσώπων.
Στο τελικό στάδιο της διαδικασίας, τα αποτελέσματα του εθνικού διαλόγου για το μέλλον της Πολιτικής Συνοχής μετά το 2027 θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη συνέχιση του ευρωπαϊκού διαλόγου.
