Η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) αποτελεί την έγκαιρη, αποφασιστική και αναλογική απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κρίση της πανδημίας και την οικονομική ύφεση που προκάλεσε. Ταυτόχρονα το ΤΑΑ συνιστά ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μέσω μίας μορφής αμοιβαιοποίησης του χρέους.
Ειδικά η χώρα μας είναι από τις πλέον ωφελούμενες στην κατανομή των πόρων του ΤΑΑ που μαζί με τους πόρους από τις άλλες διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης (νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, ΚΑΠ, κ.ά.) μπορούν να καλύψουν το μεγάλο κενό στις δημόσιες επενδύσεις.
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κινήθηκε ταχύτατα σχεδιάζοντας το εθνικό σχέδιο Ελλάδα 2.0, το οποίο εγκρίθηκε ανάμεσα στα πρώτα σχέδια του ΤΑΑ. Το Ελλάδα 2.0 αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας μετά την πανδημία. Δεσμεύοντας το 37,7% και το 23,3% των συνολικών πόρων στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό αντίστοιχα, με εκατόν οκτώ επενδυτικές δράσεις και προγράμματα και εξήντα επτά μεταρρυθμίσεις, στοχεύει στον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας, την κοινωνική συνοχή και την μεσοπρόθεσμη ενίσχυση της δυνητικής ανάπτυξης. Και βέβαια το ΤΑΑ συμβάλει στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας σε μία δημοσιονομικά δύσκολη περίοδο. Μόνο μέσα στον επόμενο ενάμιση χρόνο μέχρι το τέλος του 2023, αναμένεται να χρηματοδοτήσουν την οικονομία 6,4 δις ευρώ από τα έργα του Σχεδίου Ελλάδα 2.0.
Σήμερα βρισκόμαστε στην εξίσου, αν όχι περισσότερο, απαιτητική φάση της υλοποίησης του Σχεδίου, όπου κι εδώ έχουμε κινηθεί γρήγορα. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα δεκατρία κράτη που έχουν ολοκληρώσει το πλαίσιο εφαρμογής, παρακολούθησης και ελέγχου του εθνικού σχεδίου ΤΑΑ, ανάμεσα στα οκτώ κράτη που έχουν κάνει αίτημα πληρωμής και ανάμεσα στα μόλις έξι κράτη που έχουν λάβει την πρώτη δόση (η δεύτερη δόση αναμένεται πριν το τέλος του έτους).
Ωστόσο η διατήρηση αλλά και η περαιτέρω αύξηση του ρυθμού υλοποίησης του Ελλάδα 2.0 θα εξαρτηθεί από την ενίσχυση του συστήματος προγραμματισμού, διαχείρισης και υλοποίησης έργων στη χώρα μας καθώς στα επόμενα χρόνια ουσιαστικά πρέπει να διπλασιάσουμε τις επιδόσεις μας στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων. Για το σκοπό αυτό προωθούνται μια σειρά νομοθετημάτων για την απλούστευση των διαδικασιών σε κρίσιμους τομείς (προμήθειες, αδειοδοτήσεις, χωροταξία, ψηφιοποίηση Δημοσίου, κ.ά.), διαμορφώνεται μία δεξαμενή «ώριμων» έργων προς χρηματοδότηση, ήδη λειτουργεί ένας μηχανισμός ωρίμανσης έργων (με όχημα το ΤΑΙΠΕΔ) και προωθούνται μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της θεσμικής ικανότητας των δικαιούχων των έργων (ορισμένες μάλιστα από τις οποίες χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ).
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, η πρώτη θετική αποτίμηση της υλοποίησης του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 καθώς και οι δρομολογούμενες ενέργειες για τη βελτίωση της διαχειριστικής επάρκειας των δικαιούχων των υλοποιούμενων έργων, μας επιτρέπουν να είμαστε ρεαλιστικά αισιόδοξοι πως το Ελλάδα 2.0 τελικά θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες του φιλόδοξου σχεδιασμού του.
Άρθρο του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής του Σχεδίου Ελλάδα 2.0, Δημήτρη Σκάλκου στην εφημερίδα “Καθημερινή της Κυριακής” στις 14/8/2022.
