Οι κοινοτικοί πόροι, ως το χρηματοδοτικό εργαλείο της ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής για την σύγκλιση των ευρωπαϊκών περιφερειών, διαχρονικά αποτέλεσαν σημαντικό μέσο για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, την ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων και της περιφερειακής ανάπτυξης και συνοχής. Υπολογίζεται ότι μόνο την περίοδο 2000-2020 εισέρευσαν στην ελληνική οικονομία κοινοτικοί πόροι που ξεπέρασαν τα 72,5 δις ευρώ και χρηματοδότησαν κρίσιμες δημόσιες υποδομές, πλήθος επιχειρηματικών σχεδίων, δράσεις αναβάθμισης του ανθρώπινου δυναμικού και παροχής ποιοτικών κοινωνικών υπηρεσιών.
Η συμβολή των κοινοτικών πόρων στην αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης της πανδημίας υπήρξε καίρια. Τα συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα του ΕΣΠΑ την περίοδο Απρίλιος 2020 – Ιούλιος 2022, ενίσχυσαν τις επιχειρήσεις και στήριξαν την απασχόληση με συνολικούς πόρους ύψους 10,6 δις ευρώ, πόροι που ισοδυναμούν με το 40% των συνολικών ενισχύσεων που κατευθύνθηκαν σε αυτές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο συγκρατήθηκε η αναπόφευκτη ύφεση της οικονομίας και κατορθώσαμε να έχουμε την τρίτη καλύτερη ανάταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την πανδημία.
Το 2023 σηματοδοτεί την ουσιαστική έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027. Μία περίοδος που έρχεται με αυξημένη χρηματοδότηση συγκριτικά με την τρέχουσα περίοδο αλλά και σημαντικές διαφοροποιήσεις στη στόχευση των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Το νέο ΕΣΠΑ ενσωματώνει φιλόδοξες στρατηγικές και εθνικά σχέδια δράσεις που συμβάλουν στο στόχο της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας. Ολοκληρωμένες δημόσιες πολιτικές, μεταξύ άλλων, για τον καινοτομικό και ψηφιακό εκσυγχρονισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την ορθολογική διαχείριση των λυμάτων και των υδάτων, τη διαχείριση των φυσικών απειλών και κινδύνων, τις πολυτροπικές υποδομές μεταφορών, τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, την εκπαίδευση και την κατάρτιση, την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας, την πρωτοβάθμια υγεία και τη μακροχρόνια περίθαλψη.
Με βάση πρόσφατες διαθέσιμες μελέτες, το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 αναμένεται να ενισχύσει το εθνικό ΑΕΠ από το 2022 έως το 2035 κατά 4,2 δις ευρώ ετησίως. Πρόκειται για μία αξιοσημείωτη επίδραση, η οποία προκειμένου να επιτευχθεί ή ακόμη και να αυξηθεί θα πρέπει να διασφαλιστούν μία σειρά παραγόντων. Ανάμεσά τους:
- η εμπροσθοβαρής υλοποίηση των νέων Προγραμμάτων. Με τις πρωτιές της χώρας μας στις εγκρίσεις των νέων Προγραμμάτων και την ενεργοποίησή τους που ήδη ξεκίνησε, έχουμε εξοικονομήσει έναν χρόνο σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο.
- η επίτευξη των κατάλληλων συνεργειών με τις δράσεις του Σχεδίου Ελλάδα 2.0. Η συμπληρωματικότητα και η προσθετικότητα των έργων τους και όχι η ανταγωνιστικότητα ανάμεσά τους, θα οδηγήσει στην κάλυψη του επενδυτικού κενού της οικονομίας.
- η διασφάλιση της ποιότητας των Προγραμμάτων σε όλη τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου. Η συνήθης πρακτική της τροποποίησης του περιεχομένου του αρχικού σχεδιασμού, κανονιστικά προβλεπόμενη και αναγκαία όταν αλλάζουν οι συνθήκες, δεν πρέπει να οδηγεί σε επιλογές χρηματοδότησης δράσεων και έργων χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας από τις αρχικές.
Η ελληνική οικονομία, παρά το δυσμενές εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώνουν οι διαδοχικές κρίσεις, βρίσκεται σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Και οι κοινοτικοί πόροι συμβάλλουν στην ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων και τη σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.
Άρθρο του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκου, στην εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” (24/12/2022)
