Βιώσιμη ανάπτυξη για όλους

Oι ευρωπαϊκές οικονομίες αντιμετωπίζουν την διπλή πρόκληση της ψηφιακής μετάβασης και του πράσινου μετασχηματισμού. Η επιτυχής προσαρμογή σε αυτές θα οδηγήσει στη δυναμική και διατηρήσιμη ανάκαμψη της οικονομίας. Και αντίστροφα, η αποτυχία της οικονομίας μας να προσαρμοστεί στις διαμορφούμενες νέες συνθήκες αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε περαιτέρω απόκλιση των ελληνικών περιφερειών από τις περισσότερο αναπτυγμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες.

Εδώ αναδεικνύεται ο ρόλος των δημοσίων επενδύσεων και ειδικότερα των πόρων της Πολιτικής Συνοχής. Οι κοινοτικοί πόροι, καλύπτοντας σημαντικό μέρος του επενδυτικού κενού και μοχλεύοντας πολλαπλάσιους ιδιωτικούς πόρους, στο βαθμό που αξιοποιηθούν αποτελεσματικά και σε συνδυασμό με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Σχέδιο Ελλάδα 2.0), μπορούν να αποτελέσουν ένα αναπτυξιακό εφαλτήριο για την οικονομία.

Η Ελλάδα ξεκίνησε έγκαιρα την απαιτούμενη προετοιμασία για την νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 και έγινε το πρώτο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης του οποίου η Επιτροπή ενέκρινε το στρατηγικό κείμενο του ΕΣΠΑ. Το νέο Εταιρικό Σύμφωνο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη (όπως πλέον ονομάζεται) επιχειρεί να συμβάλλει στον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής.

Σε αυτή την κατεύθυνση το νέο ΕΣΠΑ, με αυξημένους χρηματοδοτικούς πόρους, συνδέεται με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και δομείται στη βάση των προτεραιοτήτων του Σχεδίου για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας (Έκθεση Επιτροπής Πισσαρίδη). Παράλληλα το νέο ΕΣΠΑ υποστηρίζει φιλόδοξες πολιτικές και στρατηγικά σχέδια όπως, μεταξύ άλλων, η νέα εθνική στρατηγική για την «έξυπνη εξειδίκευση» με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων και εξωστρεφών αλυσίδων αξίας, το εθνικό και τα περιφερειακά σχέδια μεταφορών, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το εθνικό σχέδιο για την Πολιτική Προστασία.

Σε αυτό το πλαίσιο, προσθέτουμε τρία νέα τομεακά Προγράμματα, για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την πολιτική προστασία και τη δίκαιη μετάβαση των περιοχών που εξαρτώνται από τον λιγνίτη. Παράλληλα, προωθούμε την «συμπεριληπτική ανάπτυξη» (inclusive growth) διασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων στο παραγόμενο «μέρισμα ευημερίας», με προτεραιότητα τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και με έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση και την συνεχιζόμενη εκπαίδευση, την κοινωνική ένταξη και την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, την «εγγύηση για το παιδί». Είναι βέβαια αυτονόητο πως ο φιλόδοξος σχεδιασμός και οι ικανοί πόροι των νέων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων δεν επαρκούν αν ταυτόχρονα δεν συνοδευτούν από τα κατάλληλα θεσμικά, οργανωτικά και διαχειριστικά μέσα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων τους.

Ο νέος νόμος του ΕΣΠΑ (4914/2022) που ψηφίστηκε πρόσφατα, εισάγει οργανωτικές αλλαγές στην αρχιτεκτονική των προγραμμάτων (νέα οργανογράμματα), προβλέπει νέα διαχειριστικά εργαλεία και πληροφοριακά συστήματα για την παρακολούθηση των έργων, απλοποιεί τις διαδικασίες για την επιτάχυνση της υλοποίησης και τη διευκόλυνση των επενδυτών και των ωφελουμένων, ενισχύει τη θεσμική ικανότητα των δικαιούχων των έργων (μέσω στοχευμένης τεχνικής υποστήριξης), ενισχύει τον ρόλο των περιφερειακών αρχών και της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Συμπερασματικά, τα νέα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027 σχεδιάζονται στη βάση των πραγματικών αναγκών και των νέων προκλήσεων της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και η πλήρης ενεργοποίησή τους εντός των επομένων μηνών θα συμβάλλει αποφασιστικά στον μεγάλο στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης για όλους.

 

Άρθρο του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Δημήτρη Σκάλκου στην εφημερίδα “Άποψη”

 

 

Μετάβαση στο περιεχόμενο