Οι κοινοτικοί πόροι στη μάχη κατά του κορονοϊού

Η έκρηξη της πανδημίας COVID-19 βύθισε την παγκόσμια οικονομία στη μεγαλύτερη μεταπολεμική κρίση. Το επιβεβλημένο lockdown οδήγησε σε αναπόφευκτη ύφεση που κατέστησε αναγκαία την ενίσχυση των επιχειρήσεων, τη στήριξη των εργαζομένων και του εισοδήματος των νοικοκυριών. Σε αυτή τη συγκυρία η απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξε άμεση και αποτελεσματική.

Σε αντίθεση με την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη εκφράστηκε με την προσφορά μιας δέσμης υφιστάμενων και νέων χρηματοδοτικών μέσων και εργαλείων μεγάλης χρηματοδοτικής βαρύτητας.

Κορωνίδα των πρωτοβουλιών για την επανεκκίνηση των ευρωπαϊκών οικονομιών υπήρξε αναμφισβήτητα η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η κατανομή των πιστώσεων του Ταμείου βρίσκει τη χώρα μας πολλαπλώς κερδισμένη, καθώς μας  παρέχει τους αναγκαίους πόρους (συνολικά 32 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια) για να χρηματοδοτήσουμε φιλόδοξες στρατηγικές ανάπτυξης (κύρια στους τομείς των πράσινων επενδύσεων, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, των υποδομών μεταφορών) αλλά και να στηρίξουμε μία σειρά αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.

Πέρα όμως από αυτό και με στόχο την άμεση αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων του κορονοϊού, η Επιτροπή έδωσε τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να κινητοποιήσουν πόρους της Πολιτικής Συνοχής (Διαρθρωτικά Ταμεία) μέσω της Πρωτοβουλίας Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορονοϊού (CRII και CRII+) στους τομείς της οικονομίας, της απασχόλησης και της υγείας. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Επιτροπής (https://cohesiondata.ec.europa.eu/stories/s/4e2z-pw8r) επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα του σχεδιασμού μας. Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες θέσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. στην κινητοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω επιστρεπτέων και μη επιστρεπτέων χορηγήσεων, της παροχής εγγυοδοσίας και κεφαλαίου κίνησης στις επιχειρήσεις αλλά και συμμετοχής ωφελούμενων σε κοινωνικές δράσεις. Συνολικά και κάνοντας χρήση του εργαλείου της Αναθεώρησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ κινητοποιήσαμε στη μάχη κατά της πανδημίας πόρους ύψους περίπου 6,5 δισ. ευρώ.

Είναι προφανές ότι η στήριξη της οικονομίας δεν σταματά εδώ. Τις επόμενες εβδομάδες θα έχει οριστικοποιηθεί το κανονιστικό πλαίσιο της πρωτοβουλίας ReactEU, με την οποίο η χώρα μας θα έχει τη δυνατότητα να κινητοποιήσει πρόσθετους πόρους συνολικού ύψους περίπου 2,2 δισ. ευρώ μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ για τα έτη 2021 και 2022 που θα κατευθυνθούν κύρια στη στήριξη της απασχόλησης και των εργαζομένων. Και βέβαια, με την έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, σχεδιάζεται η εμπροσθοβαρής και στοχευμένη ενίσχυση των επιχειρήσεων και της απασχόλησης τουλάχιστον για τα δύο πρώτα έτη της εφαρμογής των νέων επιχειρησιακών προγραμμάτων.

Ο χρόνος και η ένταση της ανάκαμψης της οικονομίας συναρτώνται σε μεγάλο βαθμό με το μέγεθος της δημόσιας χρηματοδότησης. Η ελληνική κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή κινητοποίησε πόρους πολύ κοντά στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου και οι οποίοι σωρευτικά με τους πρώτους πόρους που θα εισρεύσουν από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και την ήδη καταγεγραμμένη επιτάχυνση των ρυθμών υλοποίησης των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ παρέχουν τις βάσεις για μία ισχυρή ανάκαμψη το 2021.

 

Άρθρο του Γ.Γ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ κ. Δημήτρη Σκάλκου

Μετάβαση στο περιεχόμενο